De vandaag aangekondigde verhoging van de BPM, nota bene ook voor elektrische auto’s, zorgt ervoor dat nieuwe auto’s duurder worden en het wagenpark dus veroudert. Terwijl het kabinet de instroom van elektrische auto’s (EV) zou moeten stimuleren om de klimaatdoelen te halen, zetten de vandaag aangekondigde maatregelen in het ‘klimaatpakket’ daar juist een rem op. Het enige wat overeind blijft is de subsidie op gebuikte EV’s.
Brancheorganisatie BOVAG is zeer teleurgesteld over dit pakket en maakt zich zorgen over het halen van de klimaatdoelen.
Gewraakte BPM omhoog
De aanschafbelasting BPM op nieuwe auto’s, waarmee Nederland volgens BOVAG toch al uit de pas loopt in Europa, gaat per 2025 nog verder omhoog met 200 euro. Dit wordt gepresenteerd als een klimaatmaatregel, maar de sector vreest dat het er vooral toe zal leiden dat consumenten minder snel een nieuwe auto kopen. Met juist negatieve consequenties voor de verduurzaming van het wagenpark.
Bovendien zorgt het ervoor dat het Rijk in de toekomst extra afhankelijk wordt van een omstreden belasting die we juist nu goed kunnen afschaffen. De BPM wordt namelijk geheven op basis van CO2-uitstoot en die is bij elektrische auto’s nul.
Tot slot: de verhoging van de BPM loopt via de vaste voet. Dat betekent dat ook EV’s 200 euro duurder gaan worden. De maatregel zorgt er dus niet voor dat het financiële gat tussen EV’s en auto’s met verbrandingsmotoren wordt verkleind en er gaat dus ook geen vergroeningseffect van uit.
EV-aanschafsubsidie alleen voor gebruikt
BOVAG is verder teleurgesteld over het summiere kabinetsbeleid voor elektrische auto’s in het aanvullend klimaatpakket, dat vandaag is verschenen. Alleen de aanschafsubsidie voor tweedehands elektrische auto’s wordt verlengd. Dit zorgt hooguit voor behoud van het EV-park in Nederland. Subsidiëren van nieuwe EV’s, zakelijk en privé, is nodig om een extra instroom van nieuwe EV’s te bewerkstelligen, waardoor sneller een volwassen markt voor gebruikte EV’s ontstaat.
BOVAG-voorzitter Han ten Broeke: “Het is belangrijk dat zo veel mogelijk mensen snel de overstap kunnen maken. Doe je dat niet, dan breng je het brede draagvlak voor de energietransitie en bijbehorende klimaatmaatregelen in gevaar.”
EV duurder dan auto’s op brandstof
Omdat alle andere bestaande voordelen voor de EV verdwijnen, worden EV’s in sommige opzichten zelfs duurder dan een conventioneel aangedreven auto, zoals in de motorrijtuigenbelasting en bijtelling, omdat de extra kosten en het extra gewicht van de batterij een factor zijn in de grondslag van deze belastingen. Ook in aanschaf zullen ze nog duurder blijven. Dat is zeer ongewenst omdat het averechts zal werken op de klimaatambities.
Rare rekenregels
Belangrijkste struikelblok bij EV-stimuleringsbeleid lijkt de zogenoemde ‘grondslagerosie’ te zijn; het gegeven dat het Rijk door het succes van verduurzaming van mobiliteit (lees opmars van de EV) belastingopbrengsten (accijns en BPM) misloopt, in Haagse termen ook wel ‘derving’ genoemd. Bij de huidige, zelfopgelegde Haagse spelregels zou die derving moeten worden opgehaald binnen mobiliteit. Han ten Broeke: “Zoals vandaag weer eens gebleken, is dat verduurzamen met de handrem erop. Het is belangrijk dat er zo snel mogelijk nieuwe financiële spelregels komen in Den Haag die deze handrem eraf halen.”
Hernieuwbare brandstoffen
BOVAG steunt het kabinet bij de ruimere inzet van hernieuwbare brandstoffen, met name voor transport. Want daarmee is relatief veel milieuwinst te boeken. Wel moet goed bekeken worden wat de impact is op de truck-motoren in het wagenpark. Wat dat betreft zijn er gelukkig meerdere soorten hoogwaardige hernieuwbare brandstoffen. Ook moet er worden gekeken naar de betaalbaarheid voor consumenten en bedrijven, want hernieuwbare brandstoffen zijn duurder om te produceren dan fossiele brandstoffen.
Zorgen over koers
BOVAG heeft zorgen over of het kabinet met deze maatregelen op koers ligt om de 2030 klimaatdoelen te halen. Zeker als je kijkt naar de uit Brussel afkomstige gezamenlijke opgave voor mobiliteit, gebouwde omgeving, landbouw en kleine industrie (ESR).
Han ten Broeke: “Het versnellen van de markt voor elektrische auto’s is de meest toekomstbestendige manier om de klimaatdoelen te halen. Immers, in 2050 moet de uitstoot van de mobiliteitssector naar nul en auto’s gaan in NL gemiddeld zo’n twintig jaar mee. En het versnellen bereik je in de transitiefase door niet alleen te normeren of te beprijzen, maar juist door te stimuleren met subsidie, of fiscale voordelen voor de EV.”
Coalitie heeft alternatief
Een maatschappelijke coalitie van ANWB, BOVAG, Natuur&Milieu, RAI Vereniging en VNA heeft al in 2021 een plan gemaakt met onder andere een robuust en verantwoord EV-pakket dat laat zien dat de klimaatdoelen wél kunnen worden gehaald, met draagvlak in de samenleving.
