Steeds meer gemeentes, overheden en instellingen doen onderzoek naar hun betrokkenheid bij het Nederlandse slavernijverleden. Zelfs het Koningshuis ontkomt hier niet aan. Maar tot nu toe bleef de rol van religie en kerk verrassend genoeg vrijwel geheel onbesproken. Deze lacune vormde de basis voor het onderzoeksproject ‘Church and Slavery in the Dutch Empire: History, Theology and Heritage’, die resulteerde in de ‘Gids Kerk en Slavernijverleden, een eerste verkenning’.
Tientallen plekken en verhalen
‘De Gids‘ toont tientallen plekken en verhalen die de Nederlandse kerken verbinden met de koloniale geschiedenis en het slavernijverleden; zowel in Nederland als in de voormalige koloniale gebieden in de West en de Oost. Overal werden Nederlandse kerken gesticht, en er is nog veel terug te vinden: over kerkgebouwen en graven, en over mensen. Vanaf de zestiende eeuw zijn er zwarte mannen, vrouwen en kinderen in Nederlandse kerken gedoopt, getrouwd en begraven.
Lange tijd onbenoemd en onverwerkt
Hun aanwezigheid verdient meer aandacht. Veel kerken en predikanten overzee waren slaveneigenaren, maar er waren ook al vroeg tegenstemmen en tegenstanders van slavernij. De gewelddadigheid van de slavernij bleef in Nederland lange tijd onbenoemd en onverwerkt. Dat er ook lang na de slavernij zwarte en witte kerken zijn blijven bestaan is geen toeval.
Onderdeel reizende tentoonstelling
‘De Gids’ wil de discussie over en lokaal onderzoek naar de betrokkenheid van de kerk bij het Nederlands slavernijverleden verder aanmoedigen en wordt onderdeel van een reizende tentoonstelling. Het is de vierde gids in de serie Mapping Slavery, een initiatief vanuit de Vrije Universiteit Amsterdam waarin onderzoekers samenwerken om het slavernijverleden op de kaart te zetten.
